Η θάλασσα ως προνομιακό πεδίο ανάπτυξης του φυλετικού καπιταλισμού, η μνημειοκλασία ως θεωρητική έννοια και πολιτική τακτική αμφισβήτησης της παγκόσμιας λευκής υπεροχής, η χαρτογράφηση της βορειοελλαδικής μεθορίου με τον φακό ενός μεταποικιακού αρχείου, η φυλή ως βασικό αναλυτικό εργαλείο στη μελέτη των Ελλήνων Ρομά και ο ρόλος των ελληνικών ελίτ ειδικών και διανοούμενων στη διαμόρφωση της διεθνούς μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο τόμος Ελληνικές Αποικιακότητες.
Ο τόμος αποτελεί την πιο πρόσφατη στάση της συλλογικής διαδρομής της κολεκτίβας dëcoloиıze hellάş που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2020. Περιλαμβάνοντας περισσότερο προγραμματικά κείμενα και ερευνητικές προτάσεις παρά διεξοδικές μελέτες, ο παρών τόμος κινείται μεταξύ ακαδημαϊκής πρακτικής και πολιτικής παρέμβασης και καλεί σε επανεξέταση της νεότερης Ελλάδας, ως διαχρονικού εργαστηρίου αποικιακότητας/νεωτερικότητας και προπύργιου για την εξάπλωση της λευκής ευρωπαϊκής υπεροχής.
Το πρόταγμα Να αποαποικιοποιήσουμε την Hellas –dëcoloиıze hellάş– σημαίνει να στρέψουμε την προσοχή μας στην Ελλάδα όχι τόσο ως διαχρονικό θύμα αποικιακών διαδικασιών και οριενταλιστικών φαντασιώσεων αλλά κυρίως ως ενεργητικό υποκείμενο και πρόθυμο διεκπεραιωτή αποικιακών πολιτικών εντός της χώρας,
στα σύνορά της, όσο και εκτός της, αλλά και ως δικαιούχο προνομίων που απορρέουν από τις μετααποικιακές και νεοαποικιακές πολιτικές οικονομίες.

Πώς μπορεί ο μαύρος μαρξισμός, ως έκφραση της Μαύρης Ριζοσπαστικής Παράδοσης, να μας βοηθήσει να μελετήσουμε κριτικά τα σημερινά Βαλκάνια; Στο βιβλίο του Μαύρος μαρξισμός, ο Cedric Robinson υπογραμμίζει τη σημασία της φεουδαρχίας και των φυλετικοποιημένων κοινωνικών συνθηκών για τις απαρχές του καπιταλισμού ως φυλετισμού, ενώ επίσης αναπλάθει τη σημασία της μεσαιωνικής περιοχής Βαλκανίων-Ανατολικής Μεσογείου, θεωρώντας τη ως την πρώτη περιφερειακή γεωγραφία του αναδυόμενου Τρίτου Κόσμου. Από την άποψη αυτή, η ανάπτυξη του καπιταλισμού ως φυλετισμού συνδέει χωρικά και ιστορικά τη δουλεία στην εν λόγω περιοχή με τη δια-τλαντική δουλεία. Μια τέτοια ιστορική συνδεσιμότητα ανοίγει έναν χώρο κριτικών συσχετίσεων, όπου το ένα φαινόμενο μπορεί να αναλυθεί με τους όρους του άλλου. Οι κριτικές βαλκανικές σπουδές θα πρέπει να απομακρυνθούν από την ευρωκεντρική οικουμενικότητα και να εστιαστούν στις ιστορικές ιδιαιτερότητες του καπιταλισμού ως φυλετισμού. Εφόσον η δουλεία παρήγαγε την Ευρώπη ως Δύση, η δυτική λογοθετική κατασκευή των Βαλκανίων ως Άλλων, ως ατελώς Ευρωπαίων, ως κρυπτοαποικιακών ή παθολογικών Ευρωπαίων, θα πρέπει να είναι δευτερεύουσα μπροστά στον πρωταρχικό στόχο των βαλκανικών σπουδών: την κατάργηση της Ευρώπης ως πολιτισμού φυλετικού καπιταλισμού.

Αυτό το σύντομο δοκίμιο χρησιμοποιεί παραδείγματα από τον φιλελεύθερο ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ για να αναδείξει τη μεταποικιακή κριτική στον φιλελευθερισμό και την οπτική της. Πρώτον, η σκέψη γύρω από τη μεταποικιακή κριτική αναφέρεται σε μια κριτική που βλέπει το φιλελεύθερο σενάριο ως ένα συγκροτητικό, οριοθετικό εγχείρημα. Ο φιλελευθερισμός είναι οικουμενικό εγχείρημα όχι παρά τις ιδιαιτεριστικές του κινήσεις, αλλά εξαιτίας αυτών. Δεύτερον, το μικρό αυτό δοκίμιο υποστηρίζει ότι η μεταποικιακή κριτική δεν εμφανίζεται από το πουθενά. Προέρχεται από τον χώρο του «αποικιακού»: έναν κοινωνικοπολιτικό τόπο διαφοράς, τόσο υλικής (ή «πραγματικής») όσο και εννοιολογικής, έναν τόπο τον οποίο τα φιλελεύθερα εγχειρήματα επιδιώκουν να οργανώσουν ιεραρχικά και, καθώς το κάνουν, δημιουργούν και τον χώρο της κριτικής. Για να φωτίσει αυτά τα σημεία, το δοκίμιο αναφέρεται στη νέα αυτοκρατορία της Αμερικής των αρχών του 20ού αιώ-ν-α, η οποία συμπεριλάμβανε το Πουέρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες, όπως και την αντιαποικιακή κριτική της αυτοκρατορίας από τα ίδια τα αποικιοποιημένα υποκείμενα.

Με καταγωγή από την Αϊτή, η φεμινίστρια ανθρωπολόγος, καλλιτέχνιδα και ακαδημαϊκός Gina Athena Ulysse ασκείται στην πρακτική του ρασανμπλάζ: ένα πρότυπο φεμινιστικής και αποαποικιακής πρακτικής, με ρίζες στη μαύρη αισθητική και, ειδικότερα, στην πνευματική και ιστορική εμπειρία της Αϊτής. Ο παρόντας τόμος επιχειρεί να διευρύνει την πρόσβαση του ελληνόφωνου αναγνωστικού κοινού στη σύγχρονη μαύρη ριζοσπαστική σκέψη και τέχνη και, ειδικότερα, στις γενεαλογίες της Καραϊβικής. Σημείο αναφοράς αποτελεί το μεταφρασμένο κείμενο της περφόρμανς την οποία η Ulysse παρουσίασε στο συμπόσιο της πρωτοβουλίας (Νοέμβριος 2021). Το κείμενο αυτό πλαισιώνεται από ένα σχετικό δοκίμιο για τη σύγχρονη αϊτινή τέχνη, καθώς και από μια εισαγωγική συζήτηση μαζί της στην οποία είχαμε την ευκαιρία να σκεφτούμε πάνω σε καίρια ερωτήματα σχετικά με την αποαποικιοποίηση της Ηellas, της ανθρωπολογίας και της τέχνης. Τι σημαίνει η αμφισβήτηση της κυριαρχίας της αντιμαυρότητας και του ευρωκεντρισμού στην πράξη; Πώς μεταμορφώνεται το ιστορικό αφήγημα αλλά και το ίδιο το νόημα της ελευθερίας αν βάλουμε στο επίκεντρο την ιστορία, την καλλιτεχνική έκφραση, την αντίσταση και τα πνεύματα της Αϊτής και, γενικότερα, τις προοπτικές που ανοίγει η μαύρη ριζοσπαστική σκέψη;