Απο-αποικιοποίηση της Ακρόπολης

Απο-αποικιοποίηση της Ακρόπολης

Μετά από δύο αιώνες εθνικής αποκάθαρσης, ποια είναι τα σημαντικότερα μνημεία και κατάλοιπα του υλικού πολιτισμού της οθωμανικής περιόδου στην Αθήνα και στην Ακρόπολη (στο πιο εμβληματικό μνημείο του δυτικού πολιτισμού που μπορεί κανείς να επισκεφτεί); Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά και οι ιδιαιτερότητες, η οικονομική ζωή, η πληθυσμιακή σύσταση και η αστική οργάνωση της οθωμανικής Αθήνας; Ποια η σχέση της με την αρχαία Αθήνα και με τα μνημεία του κλασικού πολιτισμού; Κάτω από ποιες συνθήκες βομβαρδίστηκε ο Παρθενώνας κατά την εκστρατεία του Φραντσέσκο Μοροζίνι για την ανακατάληψη της Αθήνας από τους Οθωμανούς; Ποια ήταν η εικόνα της προεπαναστατικής Αθήνας και πώς οργανώθηκε η πολιορκία της Ακρόπολης;

Τον περασμένο Νοέμβριο, οργανώσαμε μια αντι-ξενάγηση για να προσεγγίσουμε τα παραπάνω ερωτήματα με τη βοήθεια του Λεωνίδα Μοίρα (ΕΚΠΑ, διδάσκων Οθωμανικής Ιστορίας) και της ομάδας του. Η αντι-ξενάγηση είχε αφετηρία στο Τζαμί Τζισταράκη στο Μοναστηράκι, σταμάτησε στα τζαμιά Φετχιγιέ και Κιουτσούκ, καθώς και στο Αρχοντικό Μπενιζέλου και ολοκληρώθηκε στο Ωρολόγιο του Κυρρήστου, με θέα τον βράχο της Ακρόπολης. Επιδιώξαμε μια ανοιχτή συνομιλία με ένα ευρύτερο κοινό μη ειδικών, με σκοπό την αποδόμηση των ιεραρχιών γνώσης που οδηγούν στην αποσιώπηση και παραγραφή ολόκληρων πολιτισμών και ιστορικών περιόδων.

Η συγκεκριμένη αντι-ξενάγηση αποτέλεσε μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος του dëcoloиıze hellάş το οποίο έχει στόχο να ανοίξει νέες διαδρομές μέσα στο μνημειακό τοπίο της Ακρόπολης και της πόλης της Αθήνας με μια σειρά από δράσεις, σεμινάρια και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Το πρόγραμμα συντονίζει ο Λεωνίδας Μοίρας, με τη βοήθεια ερευνητικής ομάδας ιστορικών του ΕΚΠΑ, την οποία αποτελούν οι Ελένη Αναστασοπούλου, Κωστάκης Μπαμπές και Κώστας Ζούβελος.

Η αντι-ξενάγηση διοργανώθηκε την Κυριακή 7 Νοεμβρίου στο πλαίσιο του πρώτου συνεδρίου του dëcoloиıze hellάş το οποίο είχε τίτλο «Για την απο-αποικιοποίηση της Hellas. Αυτοκρατορικά παρελθόντα, αμφισβητούμενα παρόντα, χειραφετημένα μέλλοντα, 1821-2021».

Ακολουθούν ορισμένες φωτογραφίες:

Η Ελένη Αναστασοπουλου μας μιλά για το Τζαμί Τζισταράκη και την "κατάρα" που έπληξε τον ομώνυμο βοεβόδα!
Ρωμαϊκό ωρολόγιο/μετεωρολογικός σταθμός, Βυζαντινό κωδωνοστάσιο και τεκές δερβίσηδων. Το απόσταγμα της ιστορίας της πόλης σε ένα μνημείο.
Λουτρό των αέρηδων - Abid Efendi Hamam. Ο Κώστας Ζούβελος μας μιλά για τη διαχρονικά στενή σχέση των Αθηναίων με τα λουτρά, από τις ρωμαϊκές θέρμες ως τα οθωμανικά χαμάμ.
Το πρόσφατα συντηρημένο Φετιχιέ Τζάμι ή τζάμι του Πορθητή.
Η πύλη του ιεροδιδασκαλείου. Η χρήση του ως φυλακή και η συχνή εκτέλεση των βαρυποινιτών ενέπνευσε τα εξής στιχάκια: "Στου Μεντρεσέ τον πλάτανο / πουλί δεν πάει να κάτση / πόχει ξερά τα φύλλα του / στη ρίζα του φαρμάτσι".